Stacje zlewne na medal? Nie do końca. Pierwszy raport z badania stanu technicznego stacji zlewnych w Polsce już jest!

05 kwietnia 2023

Stacje zlewne nie radzą sobie z ewidencjonowaniem i poprawnym raportowaniem trafiających do nich ścieków. Aż 89,2 proc. zlewni nie spełnia wymogów rozporządzenia Ministra Infrastruktury, które określa m.in. zasady potwierdzania zrzutu nieczystości. To wynik pierwszego w Polsce badania stanu techniki stacji zlewnych.

Raport z badania: Stan techniki stacji zlewnych w Polsce

Jedyne takie badanie w Polsce

Badanie polegało na przeprowadzeniu szczegółowej analizy stanu techniki oraz zaawansowania technologicznego stacji zlewnych w Polsce. Stacje zlewne to instalacje, które są zlokalizowane przy kolektorze sieci kanalizacyjnej lub przy oczyszczalni ścieków. Służą do przyjmowania nieczystości ciekłych, dowożonych pojazdami asenizacyjnymi.

To pierwsze tego typu badanie zrealizowane na terenie naszego kraju, będące efektem współpracy firmy Ścieki Polskie z polskim bankiem rozwoju BGK – pomysłodawcą idei 3W - oraz Instytutem Edukacji Środowiskowej.

Adam Żelezik, Dyrektor Departamentu 3W w BGK: – To, czy system oczyszczania wody działa dobrze, zależy od jego elementów składowych, dlatego badanie punktów zlewnych jest tak ważne. Raport powstał we współpracy z ideą 3W: Woda, Wodór, Węgiel. Chcemy w niej zwrócić uwagę na to, że powinniśmy zadbać o czystość wody i jej dostępność, co w konsekwencji uchroni nas przed obniżeniem jakości zdrowia i życia. To także ważny aspekt zrównoważonego rozwoju naszego kraju.

Raport ma pokazać jak rozwój techniczny i technologiczny wpływają na poprawne funkcjonowanie stacji oraz całego obiegu ścieków dowożonych do oczyszczalni.

Wojciech Witowski, CEO firmy Ścieki Polskie: – Ponad 10,5 milionów Polaków nie ma podłączenia do kanalizacji a wytwarzane przez nich ścieki tylko w 7-8 proc. trafiają do oczyszczalni. Skala ściekowego problemu w Polsce jest ogromna, a według naszej wiedzy to właśnie stacje zlewne pełnią istotną rolę w monitorowaniu i uszczelnieniu obiegu nieczystości na obszarach nieskanalizowanych. Trafiające do nich ścieki powinny być w odpowiedni sposób zewidencjonowane i opisane, zgodnie z wymaganiami prawodawstwa krajowego oraz unijnych regulacji.

Niepokojące wnioski

Z analizy 383 obiektów wynika, że polskie stacje zlewne borykają się z opóźnieniami technicznymi oraz technologicznymi i w znaczącej większości nie spełniają wymogów prawnych zawartych w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 17 października 2002 r. w sprawie warunków wprowadzania nieczystości ciekłych do stacji zlewnych (Dz.U.2002.188.1576 ze zm.).

Aż 45,2 proc. z przebadanych kontenerowych stacji nie ma wyposażenia, które służy do separowania zanieczyszczeń stałych. Tylko nieco lepiej wygląda pomiar objętości przyjmowanych ścieków i zachowanie hermetyczności zrzutu. 12,4 proc. stacji nie prowadzi pomiaru objętości, ponieważ nie ma przepływomierza, a 13,7 proc. rejestruje przypadki nieszczelności na ciągu technologicznym.

Dużo gorzej wypada kwestia ewidencjonowania i opisu ścieków trafiających do stacji. Z raportu wynika, że aż 89,2 proc. wszystkich przebadanych stacji zlewnych nie spełnia wymogów rozporządzenia Ministra Infrastruktury w zakresie poprawnego potwierdzania każdorazowego zrzutu nieczystości na stacji zlewnej. Stacje zlewne w 14,6 proc. w ogóle nie przekazują przewoźnikom potwierdzenia zrzutu. Te, które spełniają ten obowiązek, jedynie w 12,6% robią to poprawnie - czyli uwzględniają wszystkie informacje wskazane we wzorze z rozporządzenia.

Przyspieszenie technologiczne na już!

Oprócz braków w wyposażeniu i ogólnej infrastrukturze w badaniu odnotowano także nieprawidłowości dotyczące identyfikacji dostawców ścieków i źródła ich pochodzenia. 66,8 proc. stacji korzysta z elektronicznej formy raportowania danych, czyli zalecanej i najbardziej wiarygodnej metody przeciwdziałającej nadużyciom i modyfikacjom danych.

Zatrważający jest jednak fakt, że aż 6,16 proc. oczyszczalni w żaden sposób nie identyfikuje przewoźników oraz ich uprawnień do zrzutu nieczystości. Niepokoi także, że 7,9 proc. stacji zlewnych deklaruje, że nie identyfikuje oddawanych ścieków.

W skali od 0 do 100 punktów, gdzie 100 punktów otrzymuje stacja doskonała, polskie stacje zlewne otrzymały średnio 53,48 punktów.

Model idealny

Badanie potwierdza, że polskie stacje zlewne wymagają niezbędnych inwestycji, które dostosują ich funkcjonowanie do najnowszych wymogów prawnych. W kolejnym etapie badania planowana jest modelowa modernizacja jednej ze stacji biorących udział w ankiecie. Wyboru dokona zespół ekspertów, który do obrad zasiądzie już 7 kwietnia. Modernizacja jest kluczowa dla zobrazowania, jak ważne dla systemu ściekowego jest poprawne funkcjonowanie stacji zlewnych. Wpływ przeprowadzonej modernizacji na środowisko oraz korzyści ekonomiczne zostaną przedstawione w drugim raporcie, podsumowującym realizację projektu.

Wojciech Witowski, CEO Ścieki Polskie: – W modelowej stacji zlewnej zastosujemy rozwiązanie informatyczne zlewnia.online, które zapewnia ciągły monitoring obiegu ścieków dowożonych do punktu zlewnego, lokalizowanie miejsc ich pochodzenia oraz automatyczne przesyłanie danych do odpowiednich jednostek gminnych. Dzięki niemu pracownicy oczyszczalni otrzymują na bieżąco szczegółowe informacje o wszystkich dokonanych zrzutach. Kontrola ilości i jakości ścieków dowożonych, a także ewidencjonowanie wszystkich zbiorników zlokalizowanych w obrębie gminy, czyli pełna transparentność obiegu nieczystości, wpływa na uszczelnienie systemu ściekowego i zahamowanie zanieczyszczenia środowiska, na czym zależy nam najbardziej.

PRZECZYTAJ SZCZEGÓŁOWY RAPORT Z PRZEPROWADZONEGO BADANIA

WIĘCEJ O BADANIU STACJI ZLEWNYCH

Organizatorzy badania: Bank Gospodarstwa Krajowego i Ścieki Polskie sp. z o.o.

Partnerzy badania: Idea 3W i Stowarzyszenie Instytut Edukacji Środowiskowej